[Conclusion]

|³³⁴ Postquam autem infirmus vicerit omnes predictas temptaciones dyaboli, mediante Dei auxilio et consilio seu bona inspiracione angeli, |³³⁵ si agonisans loqui et usum racionis habere potuerit, tunc fundat oraciones, Deum regraciando et humiliter deprecando ut ipsum per ineffabilem misericordiam suam et virtutem passionis sue suscipere dignetur.

|³³⁶ Secundo, humiliter et diligenter invocet gloriosissimam Virginem Mariam, matrem Domini Nostri Jhesuchristi et mediatricem inter Deum et hominem |³³⁷ ut ipsa sua mediatrix esse dignetur apud piissimum et misericordissimum Filium suum, Dominum Nostrum, |³³⁸ ut, sicut ipsa lactavit propriis uberibus, ita ejus amore et propria pietate misereri dignetur sui ipsius peccatoris ad se revertentis et de suis peccatis dolentis, |³³⁹ deinde omnes [95r] angelos et archangelos omnesque ordines angelorum et precipue angelum pro sua custodia deputatum.

|³⁴⁰ Postea, omnes apostolos, martires, confessores et virgines et specialiter illos vel illas quos vel quas prius ille sanus in veneracione habuit et dilexit, |³⁴¹ quorum ymagines cum ymagine Crucifixi et gloriose Virginis Marie, matris gracie et misericordie, ei presententur. |³⁴² In quarum ymaginum presencia dicat propriorum sanctorum et sanctarum oraciones si potuerit et sciat videlicet ante versum et oracionem cujuslibet per ordinem. |³⁴³ Et primo et principaliter dirigat suam primam oracionem ad beatissimam Trinitatem hoc modo : Pater Noster et Ave Maria et Benedicte et Credo. |³⁴⁴ Et deinde dicat istam antiphonam :

|³⁴⁵ « Gracas tibi Deus. |³⁴⁶ Gracias tibi vera una Trinitas, vera et summa Deitas [95v] sancta et una unitas. »

|³⁴⁷ Oremus.

|³⁴⁸ Omnipotens sempiterne Deus, qui dedisti famulis tuis in confessione vere fidei eterne Trinitatis gloriam agnoscere et in potencia majestatis adorare unitatem, |³⁴⁹ quesumus ut ejusdem fidei firmitate ab omnibus semper muniamur adversis. |³⁵⁰ In qua vivis et regnas Deus per…

|³⁵¹ Versus.

|³⁵² Pater de celis, Deus, miserere mei peccatoris.

|³⁵³ Oremus.

|³⁵⁴ Domine, sancte Pater omnipotens, eterne Deus, qui consustancialem et coeternum tibi ante omnia secula filium genuisti, |³⁵⁵ cum quo atque Spiritu Sancto ex te eodemque procedente Filio celum et terram et quecumque existunt visibilia et invisibilia creasti, te adoro, te laudo teque [96r] glorifico. |³⁵⁶ Esto, queso, propicius mihi peccatori et ne despicias me, opus manuum tuarum, sed salva et adjuva me propter nomen sanctum tuum. |³⁵⁷ Amen.

|³⁵⁸ Redemptor mondi, Deus, miserere mei peccatoris.

|³⁵⁹ Oremus.

|³⁶⁰ Domine Jhesucriste, filii Dei vivi, qui est verus et omnipotens Deus, splendor et ymago Patris et vita eterna, |³⁶¹ cui est una cum Patre et Spiritu Sancto potestas, decus, honor, eadem gloria coeterna majestas, una substancia, te adoro, te laudo teque glorifico. |³⁶² Ne me, obsecro, perire paciaris sed salva et adjuva me gratuito munere tuo quem redemisti precioso sanguine tuo. |³⁶³ Amen.

|³⁶⁴ Versus.

|³⁶⁵ Spiritus Sancte, Deus, miserere mei peccatoris.

|³⁶⁶ Oremus.

|³⁶⁷ Domine Sancte Spiritus, qui consustancialis Patri Filioque existens ex eis ineffabiliter procedis, |³⁶⁸ qui super eundem Dominum Nostrum Jhesum Christum in colombe [96v] specie et super sanctos apostolos et linguis igneis descendisti, |³⁶⁹ te adoro, te laudo teque glorifico. |³⁷⁰ Repelle a me tenebras tocius nequicie, iniquitatis et perfidie et accende in me lumen gracie tue. |³⁷¹ Amen.

|³⁷² Sancta Trinitas, unus Deus, miserere mei peccatoris.

|³⁷³ Oremus.

|³⁷⁴ Domine Deus omnipotens, eterne et ineffabilis, sine fine, absque inicio, quem unum in Trinitate atque trinum in unitate confitemur, |³⁷⁵ te solum adoro, te laudo teque glorifico, tue misericordie et clemencie gracias refero qui me exutum nocte perfidie et errores participem fieri voluisti gracie tue. |³⁷⁶ Perfice, queso, ceptum in me opus misericordie tue et dona michi sempter cogitare, loqui et agere que bene placita sunt tibi |³⁷⁷ et gratuita me ubique pietate custodi et fac me indignum ac miserum ad tuam pervenire visionem, qui vivis et regnas, Deus, per omnia secula seculorum. |³⁷⁸ Amen.

|³⁷⁹ Salve, Regina misericordie, vita, dulcedo et spes nostra. |³⁸⁰ Salve. |³⁸¹ Ad te clamamus, [97r] exules filii Eve. |³⁸² Ad te suspiramus gementes et flentes in hac lacrimarum valles. |³⁸³ Eya, ergo, advocata nostra, illos tuos misericordes occulos ad nos converte et Jhesum, benedictum fructum ventris tui, nobis post hoc exilum ostende. |³⁸⁴ O clemens, o pia, o dulcis Maria.

|³⁸⁵ Versus.

|³⁸⁶ Post partum virgo, etc.

|³⁸⁷ Oremus.

|³⁸⁸ Per te accessum habeamus ad Filium, o benedicta celorum regina, inventrix gracie, genitric vite, Mater salutis, ut per te suscipiat nos, qui per te datus est nobis. |³⁸⁹ Excuset apud eum integritas tua culpam nostre corruptionis et humilitas Deo grata nostre veniam impetret vanitatis. |³⁹⁰ Copiosa caritas tua nostrorum cooperiat multitudinem peccatorum et fecunditas gloriosa feconditatem nobis conferat meritorum. |³⁹¹ Domina Nostra, mediatrix nostra, advocata nostra, tuo Filio nos reconcilia [97v] tuo Filio nos representa, tuo Filio nos commenda. |³⁹² Fac, o benedicta, per graciam quam invenisti, per prerogrativam quam meruisti et per misericordiam quam peperisti |³⁹³ ut qui, te mediante, dignatus est particeps fieri infinitatis et miserie nostre te quoque intercedente participes nos faciat glorie beatitudinis sue Jhesus Christus, |³⁹⁴ Filus tuus, Dominus Noster, qui est Deus omnipotens benedictus in secula seculorum. |³⁹⁵ Amen.

|³⁹⁶ Beati estis sancti Dei omnes qui meruistis confortes fieri celestium virtutum et perfrui claritatis gloria |³⁹⁷ ideoque precamur ut memores nostri intercedere dignemini pro nobis ad Dominum Deum Nostrum.

|³⁹⁸ Versus.

|³⁹⁹ Letamini in Domino et exultate justi et gloriamini omnes recti corde.

|⁴⁰⁰ Oremus.

|⁴⁰¹ Succurrite michi, queso, omnes sancti et electi Dei ad quorum ego miser et peccator patrocinia confugio. |⁴⁰² O beata Maria Virgo, Christi Mater Dei, [98r] templum Spiritus Sancti, exaudi me, salva me, custodi me, |⁴⁰³ obtine michi fidem rectam, spem firmam, caritatem perfectam, humilitatem, castitatem, sobrietatem. |⁴⁰⁴ Et tu, sancte Michael archangele, cum omnibus milibs angelorum, eripe me de potestate adversariorum, adjuva me habere Dei amorem, cordis decorem, fidei vigorem. |⁴⁰⁵ Vos quoque, patriarche et prophete sancti, poscite michi indulgenciam, constanciam, sanitam que perseverenciam. |⁴⁰⁶ O beati apostoli, solvite me, deffendite me et ad regnum vite perducite me. |⁴⁰⁷ Per vos, sancti martires, detur michi caritas sancta, pax sincera, mens pura, vita casta. |⁴⁰⁸ O gloriosi confessores Dei, pro me orate. |⁴⁰⁹ Per vos michi tribuatur celestis concupiscencia, morum reverencia, mandatorum Dei observancia. |⁴¹⁰ Vos, ergo, sancte virgines, adjuvate me bonam habere voluntatem cordis et corporis sanitatem, piam firmitatem, [98v] prudenciam, justiciam, fortitudinem, temperanciam, iterum atque rerum ymo in eternum. |⁴¹¹ O vos, omnes sancti Dei, deprecor, subvenite michi misero, miserimini mei, erigite me, corrigite me. |⁴¹² Per vos detur michi consciencia sancta, componcio salutaris, vita honorabilis, consummacio laudabilis |⁴¹³ et me adjuvate ut per vos veniam ad vos, prestante Domino Nostro Jhesuchristo, qui, com Patre et Spiritu Sancto, vivit et regnat Deus per omnia secula seculorum. |⁴¹⁴ Amen.

|⁴¹⁵ Postea dicat ter istum versum :

|⁴¹⁶ « Dirupisti, Domine, vincula mea. |⁴¹⁷ Tibi sacrificabo hostiam laudis et nomen Domini invocabo. »

|⁴¹⁸ Nam iste versus, secundum Cassiodorum, tante virtutis esse creditur ut peccata homini dimictantur si ter in fine vera confessione dicatur.

|⁴¹⁹ Deinde dicat : |⁴²⁰ « Pax Domini Nostri Jhesuchristi et virtus passionis ejus et signum sancte crucis et integritas beatissime Virginis Marie |⁴²¹ et benedictio omnium sanctorum [99r] et sanctarum, custodia angelorum necnon suffragia omnium electorum |⁴²² sint inter me et omnes inimicos meos visibiles et invisibiles in hac hora mortis mee. |⁴²³ Amen. |⁴²⁴ In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum. |⁴²⁵ Redemisti me, Domine Deus veritatis. »

|⁴²⁶ Si autem infirmus nesciat oraciones dicere, tunc dicat illas aliquis de astantibus alta voce coram eo. |⁴²⁷ Ipse vero oret corde et magno desiderio et maxima devocione in quantum scit et potest. |⁴²⁸ Pro quo notandum quod, ex quo tota salus hominis in fine consistit, |⁴²⁹ sollicite curare debet unusquisque ut sibi de socio vel amico fideli devoto et ydoneo provideat |⁴³⁰ qui ei in extremis fideliter assistat ad fidei constanciam, spem et confidenciam, pacienciam, devocionem et perseverenciam, |⁴³¹ ipsum admonendo, incitando et animando, in tali agonia inducat et oraciones devotas pro salute ejus in tant necessitate [99v] et maxime in exitu anime fideliter, humiliter et devote dicat |⁴³² sicut recommendacio animarum et totam letaniam, etc., candellam benedictam et absolucionem non postponat.

|⁴³³ Explicit ars sive sciencia bene et devote moriendi.

³⁵⁸ Leçon du ms. non conservée : Entre peccatoris et Oremus, Oratio abrégé, d’une autre main
⁴²² Leçon du ms. non conservée : vissibiles et invissibiles